Митрополит Американско-канадски, г. МЕТОДИЈ

Возљубени духовни чеда,

Денес го славиме Христовото воскресение од мртвите, денот на кој Изворот на животот ја победи смртта и на таинствен начин го обнови и спаси целото Негово создание. Обновата и спасението беа во центарот на божанскиот Домострој и основната причина за Христовата жртва на крстот. Тој дојде да го разреши првородениoт грев и да ја поништи клетвата на законот под која човештвото со генерации пребиваше во стегите на осуда и ропство. Христос дојде да го исправи “паднатиот Адам” и да ни ја покаже радоста и убавинатана новата творба (Откр. 21:5). Со Неговото дело на крстот, Христос, смртта ја победи, демоните ги порази и ширум ги отвори портите на спасението. Злите сили мислеа дека го убија Синот божји и “триеја раце” задоволни од тоа што Го доведоа до смрт на крст. Но Христос, токму преку смртта ја победи смртта; преку нивниот малициозен демонски план за Негово погубување и поробување на созданието, Тој го исполни божанскиот алтруистички план за вечна победа и спасение на сите. Токму затоа Христовото воскресение од мртвите е суштина на христијанската вера и центар на нашиот литургиски живот.

Чеда мои во Христа Воскреснатиот,

Откако Го осудија и распнаа на Крстот, Христовите ученици се разбегаа во страв и несигурност. Сè изгледаше безнадежно зашто им го погубија учителот. Но духовната реалност, драги мои, не е секогаш јасно видлива веднаш. Сè не е онака како што изгледа, зашто на третиот ден Христос воскресна од мртвите. Во првиот ден од седмицата Марија Магдалена и другата Марија (Матеј 28:1), отидоа до гробницата каде што Христос беше положен за да Го миросаат (Лука 24:1). Во отворениот и празен гроб, наместо телото Хростово, тие наидоа на ангел небесен кој им ја соопшти радосната вест (Матеј 28:7) и тие веднаш отрчаа да им навестат на апостолите. Овде, драги мои, не станува збор за просто телесно воскресение како она на Лазар кого Христос го воскресна од мртвите (Јован 11:38-44). Лазаревото воскресение беше не повеќе од пробудување и, на некој начин, продолжување на неговиот живот за одредено време, зашто тој повторно почина. Христовото воскресение пак, е онтолошка преобразба на човечкото битие. Тоа е трансформација која не подлежи на сегашните физички закони за време, простор и материја. Кога Христос се појави насреде собата која апостолите ја беа заклучиле од страв, Тој покажа кон нова димензија на постоење (Јован 20:19.26). Апостолите можеа да го допрат а сепак, ѕидовите не можеа да го задржат. Христос се покажа во својот богочовечки прославен лик, укажувајќи на нашиот иден статус: како што Тој воскресна така и ние ќе воскреснеме и ќе бидеме слични на Него (1 Јован 3:2). Тогаш ќе се исполни и заокружи процесот на создавање а ние ќе станеме Негов образ и подобие во целата смисла и полнота.

Возљубени во Господа,

Најголемата жртва која некој може да ја стори од љубов, е да го положи својот живот за своите пријатели (Јован 15:13). А Христос, го даде Својот живот за целото човештво (Јован 3:16). Христос, драги мои, немаше никаква потреба од распнување или воскресение. Тој е Логосот божји, вечното Слово и Мудрост божја. Тој е совечен со Отецот и Св. Дух. Преку Него сè е создадено и во Него сè се одржува (Колосјаните 1:15-17). Распетието и воскресението, пак, се дел од Неговото неизмерно човекољубие. Тие се дел од Неговиот план да ја исполни целата праведност, а нам да ни подари избавување од гревовите. Словото божјо стана вистински човек за во личноста на Исус Христос да може во сè да се поистовети со нас вклучувајќи ја и смртта. Како што Тој целосно се поистовети со нас во нашата слабост, така и ние целосно можеме да се поистоветиме со Него во Неговата победа. Станувајќи како нас, човек, нè удостои и ние да станеме како Него, обожени Негови созданија. После Неговата смрт на крстот, Христосисто така се симна и во адот каде што им ја навести Радосната Вест и на оние кои предходно починалеи со тоа покажа дека е Господар над живите и над мртвите подеднакво. После ова Негово дело на избавување, тој ја избриша поделбата на живи и мртви, зашто преку Неговата победа, сите живееме во слободата чекајќи го остварувањето на нашата надеж, воскресение од мртвите и живот вечен.

Мили мои духовни чеда,

Страдањата Христови не треба да се сведат единствено нa настаните од последните денови непосредно пред Неговото распнување. Целиот Христов живот, уште од Неговото раѓање во Витлеем, претставува Негова жртва кон Бога. Преку сите денови од својот земен живот, Христос на Бог Отецот му принесуваше совршена жртва на послушност и светост која кулуминираше со послушност до смрт на крстот. Првиот Адам се одлучи за непослушност и заради неговото своеволие, пострада тој и сите по него. Вториот Адам, пак, Христос, по своја волјадоброволно страдаше преку послушност до смрт на крстот и на тој начин ја исправи грешката на прародителите. Преку страдањата и послушноста, Христос го победи светот, ја победи и смртта. Во Неговата победа и ние победуваме. Од Неговите страдања ние се издигаме. И кога страдаме, знаеме дека прв Тој за нас страдаше. Нашите страдања се за наше спасение, а Тој страдаше за слободата на сите нас. Токму затоа воскресението треба да ни биде не само настан на кој се сеќаваме на ден Велигден, туку реалност која ја живееме секојдневно, зашто ни укажува на тоадека после страдањата следуваат победата и воскресението. Па така ако Христос, основачот на нашата вера е победник над смртта, тогаш и ние кои со Него страдаме подвизувајќи се во послушност, заедно со Него сме и победници (16:20-33).

Драги браќа и сестри,

Живееме во свет во кој заради масовните медиуми и социјалните мрежи со голема брзина дознаваме за настани насекаде во светот. Покрај оние добрите, до нас секојдневно допираат и извештаи за војни, убиства,терористички напади, злоупотреба на власт и сл. Безнадежност и очај насекаде по светот. Многу е лесно читајќи и слушајќи за ваквите нешта, да се разочараме и да го загубиме фокусот на нашиот подвиг. Токму затоа, потребно е константно да се потсетуваме дека ние припаѓаме на реално тело Христово кое е не апстрактно, распрскано насекаде по светот, туку реално опипливо – тоа е нашата локална заедница. Само во нашата заедница ние реално можеме да учествуваме во надежта и победата над неправдите во светот. На тоа не потсетува и Светата Евхаристија. Иако сме дел од глобално христијанско семејство, сепак, нашиот подвиг и нашето спасение конкретно се случуваат во помесната заедница каде практично црквуваме. Големиот литургиски богослов, св. Никола Кавасила нè поучува дека не може да постои живот во Христа доколку ние не учествуваме во Светата Тајна Евхаристија која ни се нуди на богослужбите токму во нашата заедница. Единствено тука, преку учество во Светата Причест, ние се единиме со Христа и заедно со Него го победуваме светот.

Возљубени во Христа Спасителот,

Вистинската радост почива врз верата во Христовата жртва на крстот. Вистинската надеж е во Светиот кој страдаше за човештвото. Вистинскиот мир призлегува од Христос кој го победи светот. Вистинскиот живот извира од Воскреснатиот и вечно Живиот Спасител. Затоа, радувајте се за совршената Пасха Христова! Радувајте за победата над победите! Радувајте се за воскресението од мртвите! Христос воскресна од мртвите, со смртта смртта ја победи, и на сите нас кои во Него веруваме, вечен живот ни подари!

ХРИСТОС ВОСКРЕСНА – НАВИСТИНА ВОСКРЕСНА!

Нашиот Спасител нѐ посети од висините; Тој е Сонцето Кое изгрева и е посветло од секое сонце. А ние, кои сме во темнина и смртна сенка ја најдовме вистината, зашто Господ се роди од Дева.

Светилен на Рождество Христово, гл.3

Возљубени духовни чеда,

Пораката на Архангелот Гаврил преку која Бог го објави телесното раѓање на Спасителот на човечкиот род, Господ Исус Христос, продолжува да ги топли нашите срца со радост, љубов и надеж кои никогаш не згаснуваат. На Радосната Вест, прва се израдува Мајката Христова, Дева Марија, и со пророчки зборови го прослави Бога велејќи, “Мојата душа Го велича Господа и мојот дух се зарадува во Бога, Спасителот мој, зашто ја погледна симиреноста на слугинката Своја, и ете, отсега ќе ме ублажуваат сите родови.” (Лука 1:46-48). Во таа првична радост учествуваа и тројцата мудреци од Исток, кои водени од ѕвезда на небото, со денови патуваа желни да Го видат Исуса, да Му се поклонат и да Му принесат дарови. И пастирите од Витлеем исто така, Го славеа и фалеа Бога, зашто со свои очи го видоа Спасителот на светот, онака како што Ангелот им навести, “Не бојте се! Еве ви сооптувам голема радост, која ќе биде за сите луѓе; зашто денес ви се роди во градот Давидов Спасител, Кој е Христос Господ!” (Лука 2:10-11). Голема е Тајната на Воплотувањето! Кога се исполни времето, Словото Божјо и вечната Мудрост Божја, Кој е совечен со Отецот, се всели во утробата на Дева и стана Човек, Христос – Помазаникот Божји и Спасител на нашите души. Раѓајќи се како човек, тој се поистовети со нашата природа за да може секој аспект на човечкото битствување да го преобрази на Својот лик и подобие.  

Возубени во Христа Богомладенецот,

Празнувањето на Рождеството Христово е празнување на Светлината, затоа што Самиот Христос е вистинската Светлината Која се јави да го озари светот (Јван 1:4-5; 8:12). Светиот Апостол Матеј, врз основа на Старозаветното пороштво од Исаија ги запишал следните зборови: “Народот што седеше во мрак, виде голема светлина и на оние, што седеа во место на сенка смртна, им изгреа светлина.”(Матеј 4:16; Лука 1:78-79). Токму тоа се изврши со Воплотувањето Христово драги мои; Вечната Светлина Божја, зеде обличје на човек за нас кои пребивавме во темнина и сенка да не избави од погубност. Една светилка е доволна да го изгони мракот од цела просторија, а со доаѓањето на Вечната Светлина во овој мрачен свет обременет од смртни сенки, Тој ја озари целата земја. Со самото Негово присуство помеѓу нас како Светилник од кој жари Светлината на Божјата Слава, Христос ја изгонува темнината на непознавањето, спасувајќи не од сенките на стравот како и од мракот на моралното и духовно ропство. Токму затоа толку трожествено го славиме Неговото Рождество. Откако ја видовме Светлината, невозможно е да продолжиме во мракот на незнаењето, ниту пак повторно да се подложиме на јаремот на сопствените гревовни страсти. Иако воплотувањето се случи за спасение на човекот, заради природата на Оној Кој се воплоти, тоа ги надминува параметрите на просто локално збиднување и станува светол севселенски настан кој го засега целокупното божјо создание. Рожденските собитија ни го објавија божјиот Домострој, кој пак, воведе суштински промени во духовните закони во есхатонот.

Драги мои во Христа Спасителот,

Пред падот во грев, човекот беше вистински слободен. Адам и Ева, како символи на слободата, пред престапот, пребиваа во божјото присуство, облечени во Светлината на Неговата Слава. Преку непослушноста, тие ја изгубија не само Светлината со која Господ Бог ги облече, но и ликот и подобието по кое беа создадени. Па така останаа сосем голи, и се срамеа. Самиот Бог им предложи облека, но духовно, човекот остана целосно соголен. Оттогаш наваму, вековниот подвиг на човештвото да пронајде достојна духовна облека и достоен духовен идентитет, континуирано биваат искористени и злоупотребени од страна на искушувачот. Со векови ни се нудат разно-разни духовни наметки, но не и онаа Вистинската, Светлината на Божјата Слава. Невозможно е човекот самиот повторно да го придобие статусот кој го еднаш го изгуби. Токму затоа Христос, Кој Самиот е Светлината на Божјата Слава, зеде обличје на човек, го преобрази, и го издигна до небесата, та стана Небесен Човек, покажувајќи ни ја Славата за која сме создадени. Тој, Небесниот втор Адам, повторно ни ја врати облеката на Светлината со која се идентифициравме. Токму затоа, во Него се крштаваме и во Него се облекуваме. Тој е Светлата Риза Која ни го врати достоинството на образот и подобието божји. Само доколку остануваме облечени во Него, остануваме вистински озарени и слободни. Како што и светиот Макариј нè советува: “Облечете се со Новиот, Небесен Човек, Исус Христос! Спојте ги вашите очи со Неговите, вашите уши со Неговите, вашата глава со Неговата, вашата душа со Неговата, вашата суштина со Христовата, така што вашето битие ќе биде целосно чисто и ќе бидете учесници во вечната слава носејќи го повторно небесниот образ и подобие.”

Мили мои во Христа,

Оваа нова духовна реалност бесплатно ни се дава. Тоа што ние не можевме самите да го сториме, Бог го стори за нас. Обновата на нашата природа е во целост обезбедена од Бога. Небесните Двери се ширум отворени. Секој од нас повторно може да се облече со Светлината на Божјата Слава. Сепак, она што е потребно за тоа практично да се случи во нашите животие целосно наша одговорност. Пред се, потребно е да се спознаеме себеси; да бидеме искрени кон своите несовршености и гревови, та разбирајќи ги своите недостатоци преку покајание да се обратиме кон Човекољубивиот Бог. Не е лесно човек да се соочи со својата грешност, зашто признавањето на гревовите најчесто го доживуваме како знак на неуспех и слабост. Но суштински, не постои вистинско равенство помеѓу овие две. Само тогаш кога ќе разбереме што сме изгубиле и кое е нивото на битствување на кое може повторно да бидеме издигнати, тогаш чувството на неуспех и срам од гревовниот живот ќе го замениме со желба за партиципирање во вечноста. Кога вистински ќе разбереме дека Христос, Новиот Небесен Човек, ни се нуди да биде наша втора природа и дека Светлината на Божјата Слава повторно ни се дава како наша облека и идентитет, несовршениот и гревовен живот во кој потајно си уживаме, ќе стане стане целосно безвреден во нашите очи така што засекогаш ќе го отфрлиме во покајание.Кој ќе се изгуби себе си таков каков што е, тој ќе се спаси онаков како што треба да биде! (Матеј 10:29; 16:25)

Драги браќа и сестри,

Откако поминаа празниците оптоварени со материјализмот и нагони на импулсивно трошење, да си дојдеме на себеси и да Го побараме од Бога единствениот вистински Подарок – спасителната Светлина на Неговата Слава. Да ги подигнеме рацете кон Сонцето на Правдата и да бидеме сведоци како Тој го уништува мракот и ги растерува смртните сенки од нашите сопствени животи и од животите на нашите семејства. Да живееме слободни и да се сетиме и на потребите на нашите ближни станувајќи медиум на Неговата љубов. И да се радуваме! Да се радуваме на обновата на на нашиот првичен изглед. Да пееме за дарот на животот облечени во Ризата на Божјата непристапна Светлина. Да славиме за повторната шанса и да Го примиме со радост во срцата. Да пееме гласно та светот да не чуе. Да го навестуваме Рождеството на Христово зашто на овој ден, во Витлеем, ни се роди Спасителот Кој е Христос, Господ!

            ХРИСТОС СЕ РОДИ! НАВИСТИНА СЕ РОДИ!

НЕКА НИ СЕ ЗА МНОГУ ГОДИНИ БОЖИЌНИТЕ И БОГОЈАВЛЕНСКИТЕ ПРАЗНУВАЊА!

Митрополит Американско-канадски,

г. Методиј

Πο својата природа, Црквата е Заедница на верници во која секој човек, на реален начин, доживува исцеление и спасение на своето битие. Црквата е “место” во кое човекот, на еден таинствен начин се сретнува со Самиот Бог. Преку активното учество на Литургиите, не само што човекот добива чувство на припадност, туку вистински го осмислува својот идентитет. Сретнувајќи се со Бога, а посебно преку светата Причест, преку молитва и во присуство на Светиот Дух, верникот на најсуштинскиот начин општи со својот Создател, при тоа преобразувајќи се на Неговиот образ и подобие (2 Кор. 3:18). Сепак, концептот Црква, заради својата комплексност, многупати знае да биде погрешно разбран. Затоа, пред да кажеме збор-два за значењето на Црквата како заедница, овде ќе посочиме на неколку погрешни разбирања кои го обременуваат вистинското значење.

1.
 ГРАДБА. Вообичаено, во секојдневниот говор, сите ние викаме “одам во црква.” Иако тоа во основа не е погрешно, сепак, треба да знаеме дека поимот Црква има многу поопсежно значење од самата физичка градба. Градбите, односно Храмовите во кои влегуваме, се всушност посветени и осветени места во кои божјата Заедница – Црквата, се собира на заедничка молитва и општење со Бог. Во поново време, сведоци сме на една неправилна тенденција, по која Црквата се перцепира само на ниво на физичка градба – Храм, во кој влегуваме, палиме свеќа и излегуваме, и тоа само тогаш кога лично ќе почувствуваме дека имаме потреба од тоа. Ова е ограничено разбирање на Црквата и води кон крајно индивидуалистичко однесување, при што верата се сведува единствено на духовност помеѓу поединецот и Бога. Ваквата екстремна индивидуалистичка духовност, која во пракса ја исклучува потреба од општење со други верници и во принцип ја заобиколува црковната ерархија како непотребна, е во целост туѓа на нашата Православна вера.

2. ИНСТИТУЦИЈА. Целосно е погрешно на Црквата да се гледа единствено како на институција или религиозна организација. Навистина, како и во секоја друга заедница, така и во Црквата, живот мора да биде организиран околу правила и принципи, а како тело кое опстојува во дадено општество, Таа е обврзана да биде регистрирана и да дејствува институционално. Но, Црквата во суштина е жив организам, а организациониот и институционалниот дел се последица на практичното изразување на таквата заедницата во дадено општество. За жал, многу луѓе денес Црквата ја третираат единствено како религиозна установа, а некои одат уште подалеку гледајќи во Неа државен механизам (апарат) кој е во служба на државните и национални интереси. Кога Христовата заедница се перцепира само на такво ниво, тогаш на Црквата и се одзема нејзиниот примарен идентитет на Тело Христово, односно Заедница која има свој органски живот, и по автоматизам Таа се претвора во организација на професионални службеници – “професионално свештенство.” На тој начин, сè поголем станува јазот помеѓу “тие” свештениците, и “ние” верниците.

3.
 ЦРКВАТА НЕ Е САМО ЗА КЛИРОТ. Денес, не ретка е појавата во недела да влеземе во речиси празен Храм и да видиме неколку свештеници кои служат во Олтарот и едвај неколкумина верници кои присуствуваат на Литургијата. Кога се гради погрешна индивидуалистичка и институционална претстава за Црквата, за служителите, како и за верниците во поглед на нивните улоги и обврски во истата, буквално сè станува “професионално”. Па така, верник е секој оној кој е корисник на услугите (без оглед на тоа дали ги почитува и се однесува во согласност со православните црковни учења), а свештеник (како вработен и платен во институција) е оној кој ги нуди таквите услуги. Едните стануваат професионалци кои нудат услуги, а другите купуваат според потреба. Така, црковниот живот се сведува на неколку духовни потреби како крштевка, венчавка, погреб, славско лепче и сл., а во целост се превидува суштинскиот елемент на Црквата, односно континуираниот живот во Заедница со Духот. Невозможно е да се живее здрав духовен живот ако во Храмот влегуваме од крштевка на венчавка, од Божиќ на Велигден, или само тогаш кога ќе почувствуваме дека имаме потреба. Таквиот црковен живот е сериозно ограничен во кој се игнорираат каноните, правилата и принципите врз кои Православната црква историски се раководи, а истовремено се наметнуваат нови, професионални, национални или институционални световни принципи кои во корен се спротивни на црковното уредување. Доколку суштински сме заинтересирани за верата, таа на никој начин не може да биде разбрана технички, како надворешен елемент од нашите животи кој го употребуваме само кога имаме потреба, туку како животен стил кој се раководи по следната логика: или припаѓаме на телото Христово и континуирано општиме во Христовата Заедницата, или сме корисници на професионални услуги од “духовна продавница,” само тогаш кога ќе ни притреба.

4. ЧОВЕЧКИ ТРАДИЦИИ И ОБИЧАИ. Црквата е многу повеќе од место во кое се негуваат човечки традиции и обичаи. Човечките традиции и обичаи се важен дел на секое општество и секој народ, но, мора да знаеме дека тие во основа се различни од Христијанската Православна вера, чија пак првенствена цел е спасение на човекот а не запазување на историјата и традицијата. Денес, многу често луѓето ја доживуваат Црквата единствено, или примарно, како пазител на нашето историско и културно наследство. Навистина, историски, Црквата се покажала како таков заштитник, но сепак, човечката традиција и Црквата како Тело Христово, не можат и не смеат да бидат поистоветени. Кога овие две непотребно ќе се изедначат, Црквата сè почесто се перцепира на ниво на застарена машинерија од некое друго место и време која е некомпетентна да се справи со предизвиците на модерниот живот. Овде мора да бидеме свесни дека сме создале вештачки проблем, затоа што човечките традиции во основа и не припаѓаат на црковниот живот, а ние сме ги направиле да бидат централни. Ова посебно заради фактот што централните учења на Црквата се неменливи, а човечките обичаи и традиции се менувале и ќе се менуваат низ вековите. На тој начин се создава забуна при што воглавно кога модерниот човек мисли дека се буни против “заостанатиот” традиционален живот кој и е припишан на Црквата, тој всушност не се бунтува против суштината на верата, туку против нешто што е туѓо и беспотребно накалемено на самата вера.

Па така, слободно можеме да го кажеме следново:

• Иако има многу градби и храмови, Црквата е многу повеќе од физичка градба. 

• Иако функционира институционално во дадено општество, Црквата е многу повеќе од институција или религиозна организација. 

• Иако постојат назначени службеници (владици, свештеници, ѓакони) кои раководат со духовниот живот, Црквата не е организација на професионални работници.
• Иако низ историјата се покажала како чувар на човечките минливи традиции, суштината на Црквата е сосем поинаква а нејзините учења остануваат безвременски и неменливи. 

• Иако сите ние имаме потреба од крштевки, венчавки, погреби, слави и сл., духовниот живот во Телото Христово е многу повеќе – тоа е животен стил, односно активен и континуиран живот во Заедница. 

• Иако секој човек со Бога општи најпрво лично, Црквата не е “место” за индивидуалистичка духовност, туку Заедница на верни во Телото Христово.

Најдобра престава за тоа што е Црква, ќе добиеме доколку се “вратиме” назад во првите денови на создавање на Црквата. По своето вознесение, Господ Исус Христос им заповеда на апостолите да останат во Ерусалим со цел да ја востанови заедницата на верници. Тие Го послушаа и постојано беа во молитва, а посебно во неделите (денот на Неговото воскресение) кога сите се собираа заедно. На една таква заедничка молитвена средба, на првата Педесетница, Светиот Дух Божји во вид на пламени јазици, се симна врз апостолите и им даде нова сила да продолжат со навестување на Радосната Вест за спасението во Христа (Дела 1:1-4:37). Овој настан кој уште го викаме и Духовден, се смета за роденден и почеток на Црквата како Заедница на верници. Од тогаш па наваму, верните христијани заедно се собираат на молитва секогаш кога можат а посебно во недела, слично на апостолите и првите Христијани. Од апостолите до денес, ништо не се сменило во природата на ваквото поимање за Црквата: како за нив, така и за нас денес, Црквата претставува начин на живот во Заедница, при што сите заедно, и верниците и духовните раководители, молитвено се сретнуваат со Христос Господ. Веројатно најпознатиот концепт, кој исто така ќе ни помогне и правилно да ја разбереме Нејзината природа, е оној дека Црквата е Тело Христово. Во своите посланија св. Апостол Павле го запишал следново: “Христос е глава на телото, односно Црквата (Кол.1:18). И како што телото е едно, а има многу органи, и сите органи од тоа тело, па колку и да се тие, едно тело се. Така и Христос… Вие сте телото Христово, а поодделно членови. (1 Кор. 12:12-28)” За правилно разбирање на природата на Црквата и црковниот живот, значи, ние треба пред се да го прифатиме учењето на светиот апостол Павле дека Црквата е живо Тело во кое учествуваат сите крстени верници во согласност со своите духовни дарови, а глава на тоа тело е самиот Христос. Ваквото разбирање кое е воспоставено уште од времето на Христос, всушност е многу различно од горенаведените неправилни поимања, кои, како што веќе видовме водат кон сериозни аномалии како: институционализам, индивидуализам, професионализам, традиционализам и ним сличните. Црквата е Телото Христово, во Кое секој поединечен верник е важен и интегрален дел од заедницата. Како дел од тоа Тело, сите ние сме повикани, секој во својот капацитет, пред сè да работиме на она што е најбитно, а тоа е спасение на нашите души како и на спасението на нашите ближни. Повикани сме да се грижиме не само за благолепието на убавите Храмови кои сме ги изградиле или наследиле од нашите предци, туку и за благосостојбата на таинственото Христово Тело, чиј дел сме сите ние. Повикани сме да растеме во благодатта и да се изградуваме во присуството на Живиот Бог, како и тоа да се натпреваруваме едни со други во покажувањето на љубов, заемно разбирање и почит (Рим. 12:4-10). Животот во заедница, во сета своја полнота се очитува за време неделните (и празничните) Литургиски богослужења, кога ние како верници буквално се сретнуваме околу Христа. Литургијата, како богослужба, која се состои од сплет на молитви, духовни песни и химни, читање на делови од Светото Писмо, симболични дејствија и телесни движења (како што се чадот од темјанот, прекрстувањето, метаниите и сл.), рецитирање на теолошки изјави (како што е симболот на верата), на крајот кулуминира кон централниот момент на богослужбата – а тоа е Светата Причест. Во неа, на реален начин, преку Неговото Тело и Крв, ние се единиме со Христа. Не постои друг, подобар лек за човечките души од ваквата можност како луѓе да се соединиме со Христос, Вечното Слово божјо, Исцелителот и Спасителот на човечкиот род. Само преку активен живот во заедница, причестувајќи се со Христовите Тело и Крв за време на Литургиското општење ние биваме функционална Заедница и во полнота стануваме едно Тело чија глава е Господ Исус Христос.

Митрополит Американско-канадски, г. МЕТОДИЈ

Денес, сè се исполни со светлост; и небото и земјата и подзејмето. Затоа, целото создание нека го слави Воскресението Христово зашто во Него се утврдува!  ~ Воскресен Канон

Возљубени духовни чеда,

Денес светата Пасха повторно нè озарува со силата на својата непристапна светлина додека ние, со радосни срца пееме присетувајќи се на Христовото славно Воскресение. Откако приврши целата перипетија со предавството, затварањето, судот и распетието, Господ Исус Христос го предаде својот дух во рацете на Отецот небесен (Лука 23:46). Апостолите се исплашија и се разбегаа зашто после распнувањето на нивниот Учител се чинеше дека сите нивни планови и надежи се срушени. Само жените кои Го следеа се одважија тоа неделно утро да отидат до гробот. Во првиот ден од седмицата, Марија Магдалина и неколку други, кои уште ги викаме и жени мироносици, многу рано уште пред изгрејсонце, дојдоа да го миросаат телото Господово. Се мислеа кој би можел да им го тргне каменот од гробот за да можат да влезат внатре. Но, наместо тоа, кога пристигнаа, видоа дека каменот е веќе одвален а гробот празен. Секако, ова кај нив предизвика голема несигурност и страв. Но, Ангел Господов им се обрати со зборови кои и ден денес одекнуваат во нашите Црковни Храмови: “Зошто Го барате живиот меѓу мртвите? Тој не е овде, туку воскресна!”Лука 24:5-6. Тие побрзаа да им јават на апостолите за радосната вест и додека итаа, ги пресретна Самиот Христос и им рече: “Радувајте се! Не плашете се, одете и соопштете им на браќата Мои, да отидат во Галилеја и таму ќе Ме видат!” (Матеј 28:9-10). Овие Христови зборови со кои Тој ги охрабри жените мироносици, а преку нив и апостолите и сите ние кои веруваме во Неговото Име, се порака на неизмерна радост и спокој кој го надминува секое човечко разбирање. Тоа е порака на радост и спокој, не е само во смисол на повторна средба со Оној Кој мислеа дека го изгубиле, туку и порака на вонвременска победа извојувана преку смртта на Крстот и Воскресението од мртвите.

Возљубени во Господа,

Воскресението Христово е сумаризација на целокупната Христијанска вера.  Целото наше учење, севкупната традиција, сите канони и собори како и целиот духовен опит низ вековите, се темелат врз изворот на силата на нашата верата, а тоа е Восресението од мртвите. Она што денес го славиме е спасението и обновата на целото создание. Го славиме ослободувањето од оковите на гревот. Ја славиме придобивката на новиот живот во полнота. Ја славиме победата над смртта, како што вика и воскресниот тропар “Христос воскресна од мртвите, со смртта, смртта ја победи, и на оние во гробовите, живот им подари.” Гробот е празен зашто Христос воскресна и целото создание е повикано со Него да воскресне во нов и вечен живот. Богочовекот воскресна и со тоа стана првина за сите нас кои во Него веруваме. Тоа, драги мои, е бесценет дар кој не се заслужува, а едноставно се прима преку вера. Верата во Христа е токму вера во тајната на Христовото Воскресение, а тајната се состои во ова: Христос иако Бог, стана човек за да може како човек да се справи со смртта, бидејќи само човекот требаше да умре, а само Бог можеше да го стори тоа за сите. Зашто како што смртта дојде преку човек – Адам, така и воскресението дојде преку Човек – Христос. И како што по Адам сите умираат, така и во Христа сите ќе оживеат. (1 Кор. 15,20-26). Па така, сите кои во Него веруваме, со Него и ќе воскреснеме за спасение и вечен живот.

Чеда мои во Христа Воскреснатиот,

Нема човек кој живеел а не згрешил, а сепак, божјите закони кои произлегуваат од Неговата Светост не дозволуваат грев и несовршенство. Апостолот Павле нè учи дека според божјите возвишени закони, “казната за грев е смрт” (Римјаните 6:23). Но тој исто така нè уверува дека покрај божјата праведна светост, Бог нè дарувал и со дарот на вечниот живот преку простувањето на гревовите. Во Својата мудрост, Бог на љубовта воспостави севселенски закон со кој како небесен Родител, Тој Самиот, во личноста на Својот Син, а преку смртта на Крстот, ги измири небото и земјата, очистувајќи го гревот со Својата Пречиста Крв. Во времињата пред Христовото доаѓање, ова беше прикажувано симболично, преку крв од жртви и сепаленици. Се принесуваа животински жртви од кои се пролеваше крв, која симболично и привремено означуваше покривање и прошка на гревовите. Но, кога се исполни времето, вика св. Апостол Павле, “Христос, не со козја или телешка крв, туку со Својата пролеана крв влезе во светилиштето еднаш засекогаш и изврши вечен откуп. Ако крвта на јунче или јарец и ако пепелта од јуница преку попрскување ги осветуваат оквернетите за очистување на телото, тогаш колку ли повеќе крвта на Христос, Кој преку Светиот Дух се принесе Себе на Бога непорочен, ќе ја очисти совеста наша од мртви дела, за да Му служиме на живиот и вистиски Бог.” (Евреите 9:11-14). Она што беше симболично навестувано, проливајќи ја Сопствената Пречиста Крв, Христос суштински го исполни. Така, пречката е отстранета зашто гревот е очистен. Веќе ништо не нè попречува во општењето со Бога.

Мили мои духовни чеда,

Пред Христа, крстот немаше никакво значење ниту сила. Тој беше обично средство за казна и погубување. Но Христос, бидејќи Самиот свет и безгрешен, го освети, та од Него наваму, стана вечен симбол на спасение и победа над злото. Крстот, како и самата смрт, беа употребени против самите себе и преобразени во инструменти на победа и спасение. Така, смртната казна стана извор на животодавна сила. Оваа тајна драги мои, се открива единствено на оние кои со чисти срца веруваат во Христа. Во тоа време, како и всушност низ вековите, малкумина вистински го разбра Божјиот план за спасение на човекот. Малкумина разбраа зошто Христос требаше да пострада на крстот и зошто требаше да ја пролее својата пречиста крв. Не сфатија дека тоа го направи од неизмерна љубов кон Своето создание. За жал, и денес, малкумина разбираатдека со смртта на крстот, Христос направи поместување во метафизичките духовни закони кои повторно ги подреди и ги врати на своето вистински лежишта. Напротив, како тогаш, така и сега, се исмеваа со она што не го разбираат. Тие кои стоеа покрај Него на Голгота, иронично му дофрлаа, “ако е Бог со Тебе и ако си Ти навистина Син Божји, симни се од крстот и спаси се себе си” (Матеј 27:40). Не ги разбраа ниту Христовите последни зборови “Боже мој, Боже мој, зошто ме остави!” Тие мислеа дека очајнички Му се обраќа на Бога да го спаси, а Тој пак, токму со тие зборови сакаше да им посочи на Давидовите пророчки зборови од 21виот псалм (како и на целокупното старозаветно пророштво) преку кои векови однапред беше навестена Неговата смрт. Христос не се симна од крстот, но направи нешто чудесно, нешто со кое еднаш засекогаш го обезбеди спасението на нашите души. ТОЈ ВОСКРЕСНА! Тој воскресна, а со тоа ги победи и портите на адот, уништувајќи ја смртта. Смртта е победена и нема веќе сила. “О смрт, каде ти е осилото?” вика светиот апостол Павле (1 Кор. 15:55). Христос воскресна од мртвите станувајќи првина за сите нас и ни вети дека со Него и ние ќе воскреснеме во Денот Господов.

Возљубени во Христа Спасителот,

Очистувањето и ослободувањето од гревот, возобновеното општење со Отецот небесен, победата над смртта и ветувањето за нашето воскресение, како придобивки кои излегуваат од Христовото Воскресение, доколку се примени со вера, очитуваат сила на активна духовна трансформација. Преку Воскресението, Христос нè воведе во осмиот ден кој е невечерен, ден кој никогаш не престанува. Тоа е ден во кој Христовата Светлина вечно сјае, ден во кој сме повикани бескрајно да растеме и да се преобразуваме на Неговата Слава. Токму тоа е драги мои конечно остварување на планот за совршен раст во Бога. Преку силата на Воскресението, ние сме повикани на обожување по благодат; повикани сме на победа над човечките страсти и слабости, кои се укотвиледлабоко во нас; повикани сме да ги преобразиме нашите души по примерот на божјата љубов. Ветувањата божји, драги мои, не се некакво залажување и бапски приказни за други, подобри вемиња кои ќе настапат после смртта. Верата во Воскресението не е пасивно исчекување на нештата кои ќе настапат во иднината. Напротив! Оваа преобразителната сила на Светлината на Воскресението почнува сега и овде. Нема потреба од бесцелно чекање. Сега и овде сме повикани да влеземе во радоста на нашиот Господ. Денес е денот на нашето спасение (2 Кор. 6:2). Денес е денот на нашиот духовен препород. Слободно ни е даден, да го зграбиме. Да го зграбиме цврсто и да не го напуштаме!

Драги браќа и сестри,

Пасхата Христова е време на неизмерна радост. Затоа, со отворени срца да ја примиме силата на Христовата благодат. Да го примиме Воскресението и да го направиме централен дел од нашата надеж. Сите наши планови, желби и животни идеи, да ги донесеме под блесокот на зраците на Божјата непристапна светлина. Животот знае да биде комплициран и полн со разочарувања, а ние често се чувствуваме изневерени од блиските, од институциите, од водачите, како и од самите себе. Но во Христа драги мои постои поинаква сила, постои вистинска трансформација која започнува со нашето сопствено преумување. Тоа Христос ни го обезбеди преку смртта и воскресението. Само на овој начин, примајќи ја силата на Светиот Дух, ние нема да се предадеме ниту пак ќе потклекнеме на искушенијата и разните животни премрежја. Само во Неговата победа сме целосно слободни и само во силата на Светиот Дух, Кој Го примивме во Христово име, остануваме победници над светот. Затоа радувајте се! Нашата надеж е во Творецот на небото и земјата! Нашата победа е во Христа Воскреснатиот! Нашата сила е во Несоздадената Светлина! Дојдете примете светло! Примете светло од невечерната Светлина!

ХРИСТОС ВОСКРЕСНА – НАВИСТИНА ВОСКРЕСНА!

 НЕКА НИ Е ЗА МНОГУ ГОДИНИ ПРАЗНУВАЊЕТО НА ХРИСТОВОТО ВОСКРЕСЕНИЕ!

Митрополит Американско-канадски, г. МЕТОДИЈ

Возљубени духовни чеда,

Денес Светата Православната Црква го празнува најскапоцениот Дар кој човекот го прими од својот Создател – телесното раѓање на нашиот Господ и Спасител Исус Христос. Кога се исполни времето, старозаветното пророштвото искажано преку устата на пророкот Исаија се оствари токму во малото местенце Витлеем, “… ете, Девица ќе зачне и ќе роди Син, и ќе му го Дадат името Емануел” (Исаија 7:14). Синот Божји, Вечното Слово Божјо, се воплоти преку Светиот Дух и Дева Марија и стана еден од нас. Бог стана човек, за човекот да го обожи и да го направи сличен на Себе. Оние кои ја имаа привилегијата да бидат физички сведоци на овој монументален настан кој доведе до радикални промени во текот на историјата на човештвтото, беа првите кои ги слушнаа блажените ангелски зборови, “Не плашете се: Еве ви навестувам голема радост која ќе биде за сите луѓе, зашто денес ви се роди во градот Давидов, Спасител, Кој е Господ” (Лука 2:10-11). Како тие тогаш, така и ние денес, од година во година не престануваме да се воодушевуваме од важноста на овој универзален космички настан. Но, за правилно да биде сфатена големината на Христовото рождество, пред сè, потребно е правилно да разбереме што е тоа од кое Христос нас нè спасува.

Мили мои во Христа Спасителот,

Уште од Адам и Ева, кои на некој начин поставија лош пример за сите поколенија и со тоа ја отворија вратата на гревот, во секој од нас провејува истата непослушност и бунтовност кон божјите возвишени стандарди. Како и прародителите, така и ние денес, секојдневно се соочуваме со истото основно искушение а тоа е, со своите вредности да ги замениме божјите, та во свое време и на свој начин самите да се прогласиме за “богови” (Битие 3:1-7). Иако сите сме виновни за истиот грев, како индивидуално така и колективно како човештво, ваквата состојба светоотечкото предание всушност ја дефинира како болест од која самите не можеме да се излечиме. За гревот, како духовна болест која го зафатила целото човештво и нè заробила уште од почетоците на човековото постоење, нема друг универзално ефективен лек освен оној Божјиот, преку отелотворувањето на Синот Божји. Ако гревот на толку суштински начин се помешал со нашата личност и на некој начин станал наша “втора природа,” тогаш преку отелотворувањето, Христос на суштински начин врз себе ја превзеде човечката природа, и откако ја исцели и обожи, ни ја понуди слободата на обожувањето како “втора природа” наспроти ропството на гревот. Нам ни беше потребен Некој Кој е способен онтолошки да ја измени човечката природа, така што со присуството на Неговата благодат ќе го истисне ропството на гревот. Па така, секој од нас повторно може да биде прогласен за “обожен,” но овој пат на оној вистинскиот, од бога предвиден и благословен начин. Ова, се разбира, можеше единствено Христос да го постигне токму затоа што припаѓа и на двата светови: Небесниот од каде и потекнува, и земскиот кој своеволно го превзеде. Како што нè поучува Светиот Јован Златоуст, Отелотворувањето Христово е чудесен настан зашто “го поништува ропството, ја крши силата на смртта, ги отклучува рајските порти, ја одзема клетвата, го оттргнува гревот од човекот, ја отклонува грешката, ја враќа вистината, ги сузбива демонските сили, а ангелите бестрашно со нас комуницираат и конечно, небесното владение и живот го претстави на земјата.”

Драги браќа и сестри,

Чинот на отелотворување на Синот Божји е исто така и поучителен настан, а за нас полезно е овој Божиќ да се огледаме на Христовата Скромност која се очитуваше преку понизноста и послушноста. Иако Творец на универзумот, Христос не одбра да се роди во Ерусалим или Рим, туку во малото местенце Витлеем. Тој не одбра да дојде во познато или општествено влијателно семејство, туку во семејството на дрводелецот Јосиф и девојката Марија. Богомладенецот не одбра рождество во удобна палата опкружен со лекари и медицински помагала, туку во скромна и неудобна штала. Како што се роди, Тој така и живееше. Не носеше скапи облеки ниту јадеше скапа храна. Сè што имаше му беше дадено а и Самиот истото го раздаваше на луѓето во потреба. Живееше во скромност и понизност а сепак го спаси човештвото, или подобро е да се каже, токму затоа го спаси човештвото. Она што во што не успеаја прародителите заради неконтролираните желби, непослушноста и горделивоста, Христос го постигна токму преку скромноста, послушноста и понизноста. За разлика од Адам и Ева, Христос не се исплаши дека ќе му биде оздемена славата доколку своеволно и себично не се држи до она што му припаѓа. Напротив, Тој доброволно и во старт се откажа од Своето. Христос, “иако беше во обличје Божјо, сепак не држеше многу до тоа што е еднаков со Бога, но Сам Себе се понизи откако зеде обличје на слуга и се изедначи со луѓето и по вид се покажа како човек.” (Филипјаните 2:6-7). Адам, грчевито се држеше и се грабаше за ветувањето, а изгуби сè. Христос пак, иако доброволно се откажа од сè што имаше, од Своето ништо не изгуби. Ова е вистинска мудрост преку која Тој го ослободи човештвото. Скромноста со понизноста и послушноста како свои придружнички, според Христовиот пример, се доблести кои секојдневно треба да ги следиме и подражаваме, без страв дека некој може да ни го одземе она што во мудроста Божја е одредено нам да ни припадне.

Возљубени во Христа Богочовекот,

Ова е период во кој темата за Божиќ секоја година станува повторно актуелна. За жал, наместо за суштината на рождеството, луѓето скоро исклучиво се интересираат за техничките нешта околу празнувањето како датумите, точните зборови кои ги употребуваме при честитањето, храната која треба да ја припремиме за прославата и ним сличните. Она што вистински треба да не загрижува драги мои, е целосното десакрализирање на рождеството и неговото целосно сведување на световен празник. За “светот,” Божиќ е само убав универзален празник на западната култура, оптоварен со комерција, консумеризам, разни дедомразовци, светилки, украси и убаво спакувани дарови, без трага и спомен за Христовите придобивки за кои веќе говоревме. Тоа е само уште еден празник чија главна цел е убав провод и ден повеќе одмор од работата. Вистинското празнување на Божиќ е бесмислено доколку во нас не оживеала суштинската промена заради која Божиќ и се случи. Ако од празнувањето ја истиснеме метафизичката реалност дека рождеството стана единствено заради исцеление на нашата гревовна природа и ако таквото разбирање не води кон суштински промени во нашата личност, самата прослава станува излишна и потполно бесмислена.

Мили мои во Христа,

Раѓањето на Синот Божји донесе исцеление за целиот човечки род. Преку отелотворувањето Христос ги постави темелите за новата реалност на Божјото присуство помеѓу луѓето – Светата Православна Црква како заедница на Христијани, а самото воплотувањето, стана извор на силата на таа Заедница, Црквата. Секој кој верува дека Синот Божји се јави во тело, и кој се крстил во Неговото име, станува дел од ова ново Христово семејство. “Вие сте тело Христово, а поодеделно сте Негови членови,” не поучува св. Апостол Павле (1 Коринтјаните 12:27). Празнувањето на Божиќ е празнување на таинственото Тело Христово, зашто преку отелотворувањето верниците стануваат заедница на членови во Христа. Преку воплотувањето на еден таинствен начин човештвото се обединува во Христа. Токму затоа од огромна важност е да се биде дел од тоа семејство, та земајќи учество во неделните богослужби на реален начин да бидеме дел тое единство, првенствено со Христа преку причестувањето со Неговите Тело и Крв, а потоа и со останатите членови од Телото, односно нашите браќа и сестри христијани. Црковниот живот драги мои, има многу поголемо значење од едноставна традиционална припадност или религиозна обврска. Тоа е живот во Христа, искусување на слободата од ропството на гревот, суштинска промена преку благодатта на обожението, и предвкус на идното Божјо Царство.

Возљубени во Христа Богомладенецот,

Да се радуваме заради љубовта со која Христос нè засака. Да пееме за неизмерната милост која ни е понудена. Да воскликнеме за Христовата извојувана победа над смртта и гревот. Да ја зграбиме понудената можност за божанска трансформација. Да не дозволиме да се задоволиме само со материјалните дарови, туку да го примиме Дарот Христов кој единствено ќе нè направи вистински задоволни. Да ја прославуваме радоста на рождеството и да ги сакаме ближните со љубовта со која Новороденецот прв нè засака.

Христос се раѓа, славете!

Христос од Небото, пречекајте Го!

Христос на земјата, воспејте Го!

Пеј Му на Господ цела земјо во радост!

Пејте Му народи, зашто се прослави!

НЕКА НИ СЕ ЗА МНОГУ ГОДИНИ БОЖИЌНИТЕ И БОГОЈАВЛЕНСКИТЕ ПРАЗНУВАЊА!

ХРИСТОС СЕ РОДИ! НАВИСТИНА СЕ РОДИ!

Овонеделното литургиско четиво (Евангелие според Матеј 22:35-46) ни покажа како Господ Исус Христос ги поставува основите на христијанската духовност воопшто: сакај го Бога со целото свое битие и сакај го ближниот како што се сакаш самиот себе си. Целата христијанска духовност всушност се заснова на овие две. Кој ќе се посвети животот на практицирање на оваа двострана максима на љубовта, никогаш нема да се посрами од својот живот, напротив, ќе стане моќно орудие на Божјите енергии.

Во текстот кој е определен за читање, сепак, има и втор дел, кој заради својата длабока теолошка природа, некако е запоставен во пасторалните толкувања за време на Литургијата.

Овој текст е еден од најфасцинантните моменти во кои Исус Христос, самиот ја открива божанската природа на долгоочекуваниот Месија (месија на македонски значи спасител). Најпрво ги прашува учениците за тоа какви се очекувањата, од која лоза треба да се роди Спасителот? Тие, се разбира, му даваат одговор кој е дел од општо прифатено знаење на тогашната (а и денешната) еврејската теолошка мисла: Спасителот треба да се роди во лозата на Царот Давид, што значи, треба да има царска крв.

Но токму тогаш, им поставува уште едно, второ прашање, кое никој предходно не го поставил на тој начин, а сепак, токму тоа прашање ја открива најпрефинетата божанска тајна. Христос ги праша: “Ако е така, како тогаш самиот Давид, надахнат од Светиот Дух, Спасителот го нарече свој Господ велејќи *Му рече Господ на мојот Господ, седи од Мојата десна страна, додека не ги положам непријателите Твои во подножјето на нозете Твои*”

Со други зборови, Христос ги праша следново: Ако Спасителот е потомок на Давид, како тогаш Давид во еден од своите Пасалми (псалмите се духовни песни и поеми на царот Давид кои со тек на време добиле Литургиска примена) го воспева Неговото постоење уште пред  Toj да биде роден (кој реално би бил негов пра-пра-пра… внук)? И уште повеќе, зошто на Спасителот му придава божанска природа наведувајќи дека Тој постои уште пред создавањето на светот, и, што е најфасцинантно, Го нарекува Господ, употребувајќи едно од божјите имиња – Адонај. Христовата мудрост тука е фасцинантна! Со само едно прашање, без било што да тврди, Тој алудираше на Тајната врз која почива Христијанското учење за божанска природа на Спасителот.

Ова е дел кој Христос го цитира е всушност дел од Псалмите (109) од Стариот Завет. Јудаизмот, како монотеистичка религија од која Христијанството произлегува, токму затоа што не може да порекне дел од своето Писмо, до ден денес не го прифаќа Исус Христос како Спасител. Го прифаќа текстот, па дури и значењето, но не и исполнивањето во Исус Христос. Другата монотеистичка религија која е во сродни врски со Христијанството и Јудаизмот, Исламот, пак, го прифаќа Христос како Месија (Спасител), но ја негира Неговите божанска природа тврдејќи дека Светите Писма се компромитирани/изменети со тек на времето. Но, според ова, Јудаизмот и Христијанството, како две ривалски религии низ вековите, би требало добро да се договорат на една сериозна историска конспирација, во која и двете религии подеднакво би ги промениле/компромитирале овој дел од писмото, зашто, како што стои кај едните, така стои запишано и кај другите. Да не зборуваме за фактот дека, историскиот текстуален критицизам како научна дисциплина независна од теологијата и од религиите, воопшто не ја дозволува таквата опција.

Возљубени во Господа,

Од длабочината на душата и со полно срце, во овие светли денови на Христовата слава, срдечно ве поздравувам во силата на вечниот христијански поздрав:

ХРИСТОС ВОСКРЕСНА!

Пасхата Христова, почитувани, е севселенски духовен епицентар коj ги разниша основите врз кои почиваат сите космички, метафизички и духовни закони. Настанот на Воскресението кое пред околу две илјади години случи Ерусалим, не подложи на воспоставените временски и просторни рамки, затоа што последиците, односно придобивките кои произлегоа од самото Воскресение, имаат ефект врз сите генерации како пред, така и после Христа, во било кој дел од светот. Неопходноста на Воскресението, пак, е одредена пред се од потребата за суштинска обнова и спасение на човештвото, но и заради престројување на космичките закони на духовните сили. Оттука драги мои, не постои ништо на светот што би можело да биде достојна замена за Воскресението. Тоа е толку централно што би требало да стане основна иеднтификација на секое живо битие во вселената. Нема друг идентитет кој на посуштински начин им припаѓа на нашите души. Она што нас Христијаните нè прави различни од сите други луѓе е токму нашата вера и поистоветување со Распнатиот и Вокреснатиот Христос. Ние сме различни не затоа што во себе поседуваме квалитети кои не прават подобри од другите, туку затоа што цврсто се држиме до Оној Кој ја победи смртта и преку вера, стануваме наследници на сето она кое Христос го постигна. Во Него, преку вера, и ние стануваме победници над смртта. Ние сме добри само затоа што Тој е добар; ние сме победници само затоа што Тој е победник; ние сме живи само затоа што Тој е жив.

Мили мои во Христа,

Секој од нас е слободен да одбере врз какви основи ќе ја гради својата личност. Бог е слободен и таа негова особина е врежана во сечиј духовен код уште од самото создавање. Ние слободно можеме да го избереме материјално богатство како темелна вредност врз која ќе го градиме својот живот, како што тоа го прават милиони луѓе низ светот. Или пак, тоа може да ни бидат уметноста, науката, философијата и етиката, кои за мнозина денес се замена за верата во Христа. Сепак, во оној момент кога од нас ќе го истиснеме Воскресението, кое е космички централно и личносно есенцијално, и ќе се обидеме да го замениме со што и да било друго, ние неминовно се подложуваме на опасностите од духовна идентитетска криза. Недостатокот на надеж, стравот од несигурност, намалувањето на љубовта и ним сличните, се токму производ на таквото неправилното самоидентифицирање. Колку повеќе се трудиме да најдеме исполнување и задоволство надвор од Христа, толку подлабоко завлегуваме во материјално изживување, кое пак поттикнато од неразумни и распалени страсти, не ретко знае да произведе бесчуствителност, нетрпеливост, омраза, терор, убиства и слично. Причината, се разбира, лежи токму во она што веќе го констатиравме: не постои замена за Воскресението Христово која порано или подоцна нема да се сврти против нас и нашата слобода! Преподобен Макариј ова го опишал со следните зборови: “Она што и е туѓо на нашата душа, деградацијата на сопствените емоции (страсти) која во нас сме ја примиле преку непослушноста на првиот човек, си се има поставено како да е дел од нашата природа преку долгогодишни навики и создадената умствена перцепција. Ова, мора повторно да го изгониме надвор од нас со нешто друго кое исто така и е туѓо на нашата душа, а тоа е силата на Христовото Воскресение, та преку дарот Светиот Дух, да ја возобновиме првичната чистота.” Сите ние кои нашиот идентитет го градиме врз темелите на Христовото Воскресение, свесни сме дека единствено таму се наоѓа смислата на раѓањето, животот и смртта.

Драги мои духовни чеда,

Христовиот Домострој открива неискажливи тајни за кои човештвото пред Христа малку знаеше. Малкумина знаеа дека заради непослушноста, почнувајќи од Адам и Ева, целото човештво е под клетва, но преку Христовото Воскресение целата вселена разбра дека клетвата е скршена (Гал. 3:13). Пред Христа, млкумина знаеа дека од Адам и Ева наваму, од истите причини, целото човештво е роб на своите страсти и емоции, но преку Христовото Воскресение светот се увери во славното ослободување (Рим. 6:16-18). Пред Христа малкумина знаеа дека онтолошкиот и духовен раст на човекот сопре откако Адам и Ева беа истерани од рајот, но преку Христовото Вскресение целата екумена разбра дека суштинската духовна трансформација е обновена токму во Христа (Ефес. 4:13). Она што првиот Адам не успеа да го стори заради непослушноста, Христос, Кого го нарекуваме втор Адам, го воспостави токму преку послушноста дури до смрт на крст. Од Христа па наваму драги мои, имаме знаење кое е достапно до секој кој сака да научи, а со тоа, ни се дава и силата на Светиот Дух преку која клетвата, ропството и сите наши недостатоци и слабости се преобразени во благослов, слобода и полнота на духовната обнова. Сето ова, се разбира, потребно е да се прими преку вера во Христа, која пак, во нас ќе произведе искрен копнеж да учествуваме во Христовата победа, и преку покајание, самите да станеме победници над светот.

Мили мои во Христа Распнатиот,

Преку Крстот и Распетието, Христос ни ја објави Тајната на Божјата љубов. Ако за Христовата жртва на Крстот размислуваме само на интелектуално ниво, неизбежно е да се соочиме со еден навидум сериозно нерационален концепт. Имено, Творецот на Унверзумот и Архитектот на духовните закони и сили, во одреден момент од историјата, зема обличје на човек и се подложува на човечки закони, кои, на крај, Го доведуваат до смрт на крст. Доколку од ова равенство се истисне совршената божја љубов, која всушност беше основен двигател на Христовиот подвиг, тогаш Неговата мисија станува целосно несфатлива. Каква потреба има Бог во Својата возвишеност да поминува низ еден ваков процес на отелотворување, искушенија, осудување, отфрлање, распетие и смрт? Никаква! Бог нема никакви потреби, освен онаа што лежи во Неговата суштина, а тоа е безгранично да ги љуби оние кои ги создал. Токму заради Својата безусловна љубов кон созданието Христос своеволно отиде во смрт на крст. Од љубов, Тој Самиот доброволно пострада за да го обезбеди нашето спасение, затоа што самите не бевме во состојба истото да го сториме. Само Христос Богочовекот, Кој по својата божанска природа е едно со Отецот можеше да не спаси од ропството на гревот и само Христос, Кој по својата човечка природа е едно со човекот можеше да не оправда и обнови. Токму затоа, Тој, и покрај сите притисоци, смртни закани, лични агонии и искушенија низ кои поминуваше за време на Неговиот земен живот, во ниту еден момент не помисли да се откаже, но цврсто стоеше во намерата за која беше дојден. Светото Писмо ни сведочи дека Тој беше измачуван, но страдаше доброволно и устата своја не ја отвори; како овца Тој беше одведен на колење и како што е јагнето пред стрижачите свои безгласно, така и Тој не ја отвори устата своја (Исаија 53:6-8). Ваквата љубов која се жртвува за другиот, е сè помалку разбрана во денешниот свет; пожртуваноста се изедначува со слабост а концептот на љубовта сведува на сентиментално доживување или лична интимна потреба. Сепак, Евангелското сведоштво за суштината на божјата љубов се издигнува високо над било кое друго разбирање, Бог Толку го возљуби светот што го даде својот единороден Син та секој што верува да не погине, но да има живот вечен (Јвн. 3:16).

Драги браќа и сестри,

Да се учествува во Христовата Победа и Воскресение, значи да се учествува во Неговите страдања. Ако Христос, Создателот на влесената минуваше низ страдања, тогаш е јасно дека и ние кои верно Го подражаваме и се нарекуваме со Неговото име, исто така ќе минуваме низ разни страдања. Христовото распнување на крстот покрај тоа што обезбедува спасение, исто така открива многу и за нашиот однос токму кон страдањата. Најдобриот пример за ова е срочен во библискиот извештај за реакцијата на двајцата разбојници на кои беа распнати заедно со Христа (Лука 23:32-43). Во маките на последните мигови од своите животи, едниот Го кудеше и исмеваше, а другиот, Му се обрати во покајание. Преку овие двајца, јасно се гледаат двата можни патишта пред кои е исправен човекот. Кога животот не притиска и кога сме во неволји, ја имаме слободата или да Го прославиме Бога преку покајание или во жароста на нашата гордост и гнев, да Го изругаме, и со тоа се подлабоко да чекориме во одвојување од Него. За првиот разбојник страдањето беше спасоносно, за вториот пак, погубно. Истата “судбина” на двајца луѓе со многу слични животи, заврши со целосно различен исход. Така и ние драги мои, нашите животни маки и страдања, преку покајание може да ги претвориме во благослов, или пак, немо да набљудуваме како нè деградираат на патот кон вечна погибел. Доколку се поистоветиме со Неговите страдања и слободно Му се обраќаме во покајание, имаме ветување, дека нашите животни страдања ќе се преобразат во духовна обнова и извор на вечно спасение.

Почитувани во Господа,

Нам не ни претставува тешкотија повторно и повторно да говориме за смислата и значењето на Причеста, па и по цена на тоа да бидеме примени како здодевни. Многумина причестувањето сеуште го сметаат за нешто страшно и воглавно го избегнуваат. Во е суштина страшно да се единиш со живиот Бог, но Евхаристијата, пред се, е воспоставена како лек за исцеление и спасение на нашите души. Иако ваквиот пропишан лек е универзално ефективен, во нашите животи дејствува во целиот свој потенцијал само доколку кон него се пристапува во сериозност и континуитет. Евхаристијата не треба да се разбира како трофеј кој заслужно го добиваме еднаш годишно после строг четириестдневен пост. Напротив, причестувањето треба да биде што е можно почесто и проследено со соодветна подготовка. Христос не уверува дека доколку останеме во Него, а токму тоа значи соодветно подготвени да се причестиме со Неговото Тело и Крв, целото наше битие ќе се промени. Ние имаме потреба континуирано да пребиваме во Христа токму како прачката која постојано црпи од соковите на лозата на која е припоена (Јвн. 15:1-6). Она што се случува со прачката која ќе се откине, макар паднала веднаш до коренот на самата лоза, тоа се случува и со нашите битија кога ќе се откинеме од Христа, изворот на Животот. Во Крвта Христова има Живот и тој Живот, преку Евхаристијата, е достапен на секое битие во изобилство. Да се одважиме и во полнота да црпиме од Животот Кој иако скапоцен, нам ни се дава бесплатно.

Драги мои во Христа Воскреснатиот,

Со сета своја сила да пееме и да Го славимe Христос на Славата! Со светите ангели радосно да воскликнеме, Христос не е веќе во гробот, а со жените мироносици со возбуда на светот да му пренесеме дека Исус Христос воскресна од мртвите! Да се радуваме зашто клетвата е скршена! Да се веселиме зашто на Крстот Тој победа извојува! Да Го славиме зашто од смрт во живот нè воведе! Да пееме зашто Христос човештвото го обнови! Да Му се поклониме зашто повторно ќе дојде во Слава, воскресение да ни дарува! Мили мои, ви посакувам Христос, преку силата на Светиот Дух, да ги исполни вашите срца со духовен мир во овие денови на Пасха. Со посебен жар и со благодарност во нашите срца да се поздравуваме едни со други и со свет целив да извикуваме,

ХРИСТОС ВОСКРЕСНА – НАВИСТИНА ВОСКРЕСНА!

МИТРОПОЛИТ НА АМЕРИКАНСКО-КАНАДСКАТА

МАКЕДОНСКА ПРАВОСЛАВНА ЕПАРХИЈА

† МЕТОДИЈ

Prayer is the basic means by which humanity communicates with God. In its core definition, it is a conversation with our heavenly Parent. St. Gregory of Nyssa says the following,

Prayer is intimacy with God and contemplation of the invisible. It satisfies our yearnings and makes us equal to the angels. Prayer is the enjoyment of things present and the substance of the things to come,

and the effect of prayer, he says, is union with God.

Yet, precisely because of the ontological difference of the two subjects in question, namely man and God, prayer, which basic role is to bring the creation in unity with the Creator, is probably the most paradoxical and most misunderstood medium. This is especially evident in the struggle of modern day man, “Whether, and if at all, how does prayer work?”

The difficulties and doubts that arise from our effort to understand the way prayer works are entirely natural. On the one side there is the eternal God, a Being that is not limited by matter, space and time, but reveals Himself as the Architect of those categories, and on the other side there is man, a created and limited being that is not able to exist outside of those same categories (matter, space, time).

• God, who exists in eternal presence outside of the limited concept of time, verses man whose existence is fundamentally shaped by the understanding of yesterday, today and tomorrow.
• God, who is omnipresent, limitless and unbound by space as we understand it, verses man whose existence is inconceivable without a spatial designation.
• God, who exists as immaterial and eternal, verses man who as created being is existentially conditioned by matter and form.

Every prayer we say, therefore, regardless of its shape (petitions, thanksgivings, complains, etc.), when being processed, it has to pass through the prism of this ontological paradox. Our uncertainty in understanding, has noting in common with God’s willingness to answer our prayer. It only springs from our inability, or rather lack of capacity, to understand God’s nature. This condition, therefore, should not discourage us to the point of completely abandoning prayer.

It is precisely because of such cosmic reality, that the Holly Fathers of the Church encourage us to preoccupy ourselves less with questions such as WHETHER and HOW, and to focus our attention primarily on WHO, and WHAT with Him?

The Eternal Wisdom, the Divine Principle, and the Mind of God, Whom we address with His earthly name Jesus Christ the Son of God, is God’s solution for overbridging this ontological gap. Through the Incarnation and the entire Economy of salvation, He has revealed the mystery of God’s existence in human form – in a way that we are able to understand.

No one has seen God at any time. The only begotten Son, who is in the bosom of the Father, He has declared Him, says the Apostle John. (John 1:18)

Not only has He revealed God, Christ, at the same time, revealed Himself as the fullness of God’s presence (Col. 1:15-19). It is the same presence that spoke with Moses on the mountain; the same presence that guided the Israelites manifested in a pillar of cloud during the day and pillar of fire during the night; the same presence that dwelled in the Holly of Hollies of Solomon’s Temple. It is exactly the same presence that came upon Virgin Mary and for about thirty years lived among us as Man.

If we are not capable of understanding God in his nature, then let us do what we can, and use what is given to our disposal, i.e., to dwell in the presence of the One Whom we understand, Jesus Christ – the fullness of the presence of God.

With this, PRAYER is being lifted on an entirely different level. Through prayer not only do we send our thoughts to God, but we dwell in His presence. In a manner of speaking we sit at the same table with Him, we look at Him eyes to eyes, we enjoy in the presence of one another. The Fathers of the Church call this the “sense/feeling of God’s presence.”

Using lots of words is not the only way of communicating with God. Everyone who has tried to pray on a daily basis will be able to understand this. Those are the moments when all our words are spent, we have exhausted everything we have prepared to say to God, we have sang all our favorite psalms and hymns, and we still don’t want to leave the presence of God. THEN, comes blessed silence. In the words of Metropolitan Kallistos Ware,

Some of our best moments in prayer happen when in silence we rest in Christ’s immediate presence.

Even though we haven’t yet been given the intellectual understanding of the questions WHETHER and HOW, we have been blessed with the opportunity of dwelling in the fullness of the presence of God, and to be aware of that presence with full sensation. Therefore, let us pray without ceasing, let us not be discouraged of the fact that we are not able to intellectually grasp every aspect of prayer, but let us use the opportunity of dwelling in the blessed presence of the One, Who alone possesses peace that surpasses all limits and understanding (Phil. 4:7).

Молитвата е основното дејание преку кое човекот комуницира со Бога и во својата најтесна дефиниција, таа претставува разговор со нашиот небесен Родител. Св. Григориј Ниски пишува,

Молитвата е интимност со Бога и созрецавање на невидливото. Таа ги задоволува нашите потреби и не прави еднакви со ангелите. Молитвата претставува уживање на сегашните нешта и суштина на нештата кои треба да дојдат.

Оттука, самиот ефект на молитвата, како што вели Св. Григориј Ниски, е влегување во единство со Бога.

Сепак, токму заради разликата во онтологијата на двата субјекти кои синергично содејствуваат, имено човекот и Бог, молитвата, чија цел е земното да го воведе во единство со небесното, е можеби најпарадоксалниот и најслабо разбраниот медиум. Ова е посебно евидентно во сомнежите на модерниот човек: Дали, и ако воопшто, како функционира молитвата?

Тешкотиите и несигурноста кои се јавуваат при обидот да се разбере начинот на кој молитвата функционира, се всушност сосем природни. Од една страна Го имаме вечниот Бог – битие Кое не е ограничено од време, простор и материја и Кое се пројавува како Архитект на истите, и од друга страна човекот – создание кое не може да битстува надвор од овие за него создадени категории (материја, простор и време).

• Бог, Кој пребива во вечна сегашност надвор од ограничениот концепт за време, наспроти човекот, чие постоење е суштински обликувано од поимањето на вчера, денес и утре.
• Бог, Кој е сеприсутен и неограничен во простор онака како што ние го разбираме, наспроти човекот, чие постоење е незамисливо без просторна дезигнација.
• Бог, Кој е постои како нематеријален и вечен, наспроти човекот, кој како создадено битие е егзистенцијално условен од материја и форма.

Оттука, секоја наша молитва, без оглед во која форма ја упатуваме кон Бога (барања, благодарности, просби, жалби…), при самото нејзино процесирање неминовно минува низ призмата на ваквиот онтолошки парадокс. Нашата несигурност во разбирањето тука, нема ништо заедничко со Божјата волја да одговори на нашите молитви, а доаѓа само од неможноста, односно недостаток на капацитет да се разбере божјата природа. Затоа ова не би требало да не обесхрабрува до степен да престанеме да ги упатуваме нашите молитви кон Бога.

Токму заради ваквата космичка даденост, Светите Отци на Црквата нè потткнуваат помалку да се оптоваруваме со прашањата ДАЛИ и КАКО, а нашето внимание да го фокусираме првенствено на КОЈ, и ШТО со Него?

Вечната Мудрост, Умот и Поредокот Божји, Кого ние го условуваме со Неговото земно име, Исус Христос Синот Божји, и Неговата мисија за спасение на човекот, е божјата солуција за надминување на онтолошкиот јаз. Преку Отелотворувањето Тој ни ја открива мистеријата на Божјото битствување во човечка форма, на начин на кој ние можеме да разбереме.

Бог никој никогаш не го видел, вели апостолот Јован, но, Единородниот Син Кој е во Прегратките на Отецот, Тој Го објави, вели апостол Јован. (Јвн. 1:8)

Но, не само што Го објави Бога, Христос, исто така, ни објави дека Тој самиот е полнотата на Божјото присуство (Кол.1:15-19). Истото присуство кое на планината му се јави на Мојсеја; истото присуство кое во вид на огнен столб ноќе и столб од облак дење, го водеше Израилскиот народ во ветената земја; истото присуство кое пребиваше во Свјатаја Свјатих на Соломоновиот Храм; истото тоа присуство се всели во утробата на Дева Марија и триесетина години живееше помеѓу луѓето како Човек.

Ако не можеме да Го разбереме Бога во Неговата природа, тогаш да го правиме она што можеме и што ни е дадено на располагање т.е., да пребиваме во присуството на Оној Кој Го разбираме – Христос, Кој Самиот е полнотоата божја.

МОЛИТВАТА како медиум, со ова се издигнува на едно поинакво ниво преку кои ние, не просто ги упатуваме нашите мисли кон Бога, туку пребиваме во заедница со Него, седиме на иста маса, се гледаме очи во очи, уживаме во взаемнато присуство. Светите Отци тоа го нарекуваат “чувство на присуството” Божјо.

Употребување на многу зборови, не е единствениот начин да се молиме на Бога. Сите кои се обиделе да се молат секојдневно го разбираат ова. Тоа се миговите кога ќе ги истрошиме сите зборови, кога ќе кажеме сè што сме спремиле пред Бога, ќе ги испееме сите наши омилени псалми и химни, и сеуште сакаме да пребиваме во Неговото присуство. Не сакаме да си одиме. Тогаш настапува блажената тишина. Како што вели Митрополитот Калистос Вер,

најдобрите молитвени моменти се случуваат кога во тишина се одмараме во непосредното присуство на Христа.

Можеби сеуште не ни е дадено умствено да можеме да си одговориме на прашањата ДАЛИ и КАКО, што секако би ги задоволиле нашите интелектуални потреби, но дадено ни е да пребиваме во полнотата на присуството Божјо со целата свесност, односно да можеме да го почувствуваме тоа присуство. Затоа, да молиме без престан, да се молиме и да не престануваме заради фактот што не можеме интелектуално да го разбереме секој аспект од молитвата, туку да искористиме можноста на оваа придобивка и да заедничариме со Оној, Кој единствено го поседува мирот кој ги надминува сите граници и секое разбирање (Фил. 4:7).